Nowe informacje o znakowaniu żywności

etykietaOd 13 grudnia 2014r. obowiązuje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011, które weszło w życie 13 grudnia 2011r. w sprawie przekazywania informacji dotyczących etykietowania żywności w odniesieniu do każdego sektora spożywczego (przez 3 lata trwał okres przejściowy). Rozporządzenie 1169/2011 wprowadza wiele zmian w zakresie ogólnych zasad znakowania produktów spożywczych. Od 13 grudnia producenci artykułów rolno-spożywczych są zobowiązani do umieszczania na etykietach wielu szczegółowych informacji. Na etykietach produktów zawierających substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji pokarmowej (w tym gluten) nazwa alergenu musi być podkreślona za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego go od pozostałych składników wyrobu gotowego.
W odniesieniu do żywności sprzedawanej bez opakowań lub pakowanej dopiero w momencie sprzedaży, przekazanie informacji o obecności alergenów jest obowiązkowe. Informacje te muszą być łatwo dostępne, tak aby konsumenci, również w przypadku żywności nieopakowanej, mieli świadomość obecności substancji alergennych. W odniesieniu do opakowań lub pojemników na żywność, których największa powierzchnia ma pole mniejsze niż 10 cm2, nie ma obowiązku podawania wykazu składników. Obowiązkowe jest natomiast wskazanie obecności substancji lub produktów powodujących alergie lub reakcje nietolerancji w danym środku spożywczym przez dodanie słowa „zawiera”, po którym pojawia się nazwa substancji lub produktu powodującego alergie lub reakcje nietolerancji. Obecność substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji nie musi być wskazana, jeżeli nazwa środka spożywczego wyraźnie odnosi się do konkretnego alergenu (np. dla przetworów pszennych nie ma potrzeby wskazywania na etykiecie, że dane składniki alergenne pochodzą z glutenu). W takim przypadku nie ma konieczności wyróżniania lub podkreślania w inny sposób substancji lub produktów powodujących alergie lub reakcje nietolerancji.

W przepisach prawa żywnościowego nie ma wymogu dotyczącego podawania informacji o substancjach alergennych, które dostały się do produktu na zasadzie zanieczyszczenia krzyżowego, np. z innej linii produkcyjnej, gdzie były używane, a nie są faktycznie stosowanymi surowcami. Jednocześnie brakuje definicji, która wskazywałaby, jaka ilość substancji alergennej może być uznana za „ilość śladową”. Wobec zwiększającej się liczby osób z alergiami
lub reakcjami nietolerancji na różne składniki żywności, dopuszczalne jest zamieszczenie informacji „może zawierać …” lub „możliwa obecność …”. Informacja tego typu nie może być jednak nadużywana i stosowana dla wszystkich produktów na zasadzie – „na wszelki wypadek”.

Istotną zmianą jest wskazanie w rozporządzeniu nr 1169/2011 minimalnej wysokości czcionki, jaką mają być podawane na etykietach obowiązkowe informacje. Dzięki temu etykiety staną się bardziej czytelne dla każdego konsumenta.  W rozporządzeniu nr 1169/2011 określono, że wysokość małych
liter powinna wynosić co najmniej 1,2 mm. Wielkie litery oraz litery takie jak np. k, p, y, j, g, d oraz f, zgodnie z ogólną zasadą pisowni, powinny mieć wielkość proporcjonalną do wysokości x.

Podsumowując, rozporządzenie nr 1169/2011 to duże wyzwanie dla producentów, którzy muszą zmienić sposób podawania pewnych informacji w oznakowaniu lub uzupełnić etykiety o zupełnie nowe, nie wymagane dotąd dane. Rozporządzenie nr 1169/2011, mające zastosowanie do wszystkich etapów łańcucha żywnościowego, określa wspólne dla całej UE definicje, wymogi i procedury, tak aby stworzyć jasne ramy dla rzetelnego informowania każdego konsumenta o żywności. Dotyczy ono także żywności oferowanej za pośrednictwem usług gastronomicznych.
Natomiast od 13 grudnia 2016r. będzie istniał obowiązek podawania na produkcie wartości odżywczej (energia, tłuszcze, białko, węglowodany, ect.).

Wykaz substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji pokarmowych znajduje się w załączniku nr II do omawianego rozporządzenia.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego (UE) nr 1169/2011